گفتگو با یزدان حاج حمزه- تحولات جدید مربوط به فعالیتهای اتمی رژیم ایران

تحولات جدید مربوط به فعالیتهای اتمی رژیم ایران

گفتگو با یزدان حاج حمزه 

- درهفته گذشته شاهد دورویداد مهم درارتباط با دعوای جامعه جهانی با رژیم ایران برسرادامه فعالیتهای هسته ای خطرناک این رژیم بودیم.  آلمان و5 کشوردارای حق وتودرشورای امنیت ( گروه 1+5 ) پیشنویس چهارمین دورتحریم این رژیم را، برای تصویب درشورای امنیت، تهیه ومنتشرکردند.  و رژیم ایران وبرزیل وترکیه برسرارسال اورانیوم کم غنی شده ایران جهت دریافت سوخت راکتورآزمایشگاهی امیرآباد، توافقنامه ای را درتهران امضاء کردند.سوال اول من اینست که پیام این دورویداد چیست وچه ارتباطی بین آنها وجود دارد ؟

 

به نظرمن پیام اول این اقدام قدرتهای جهانی اینست که بین تحریم رژیم ایران ومبادله اورانیوم کم غنی شده باسوخت راکتورامیرآباد، هیچ ارتباط حقوقی وجود ندارد ونمی توان آنها را به هم وابسته کرد. توضیح آنکه موضوع چهارمین دورتحریم رژیم ایران، همان موضوعی است که شورای امنیت سازمان ملل را تا به حال به صدور5 قطعنامه علیه این رژیم کشانده که سه فقره آن تحریمی بوده است.

 

شورای امنیت درهمه این قطعنامه ها،  سه مسأله را درموردفعالیت اتمی رژیم ایران برای امنیت جهانی خطرناک تلقی کرده است:

1- ادامه کارغنی سازی اورانیوم درایران که خواستارتعلیق آن شده

2-   ساخت راکتورآب سنگین اراک که پلوتونیوم تولید می کند که خواستارتوقف آن شده

3- بی پاسخ ماندن سؤالات وخواستهای آژانس بین المللی انرژی اتمی درمورد جنبه نظامی این فعالیتها که خواستارپاسخ عملی رژیم ایران ازطریق دادن مجوزبازدید بازرسان آژانس از برخی ازصنایع نظامی ایران  وگفت وگوی آنها با دست اندرکارانی است که مشکوک به فعالیت روی جنبه نظامی تولید بمب اتمی بوده و هستند.

 رژیم ایران تا به حال هیچ یک ازاین خواستها را برآورده نکرده و مادامی که این سرسختی ادامه داشته باشد،منطقا،شورای امنیت درراستای رفع خطرامنیتی فعالیتهای اتمی رژیم ایران به اقداماتی نظیرتحریم این رژیم ادامه خواهد داد.پیگیری شورای امنیت نشانه نگرانی این شورا ازپیشروی فعالیتهای این رژیم است. اما مبادله اورانیوم کم غنی شده با سوخت راکتورآزمایشگاهی،معامله تجاری - سیاسی مجزایی است که حتی اگردوطرف برسرانجام آن به توافق برسند،نگرانی شورای امنیت ازتداوم کارغنی سازی اورانیوم درنطنزوسایراماکن،ساخت راکتورآب سنگین وفعالیتهای مخفی نظامی رژیم را برطرف نمی کند.

 دومین پیام توافق گروه 1+5 برسرپیشنویس دورچهارم تحریم رژیم ایران، احساس نزدیک شدن خطرفعالیتهای اتمی این رژیم توسط این گروه است که درکاهش مماشات ونرمش آنها با دولت احمدی نژاد اثرگذاشته است والا بازهم می توانستند توافقنامه جدید تهران را دستاویزتداوم سیاست مماشات قراردهند. 

 خطربه قدری ملموس شده  که حتی دبیرکل سازمان بین المللی انرژی اتمی اقای یوکیا آمانو نیز نیزروی آن انگشت می گذارد و در آخرین گزارش خود که در اسفند ۸۸ به شورای حکام آژانس ارائه داد، به صراحت می آورد که: «اطلاعات موثق و قابل قبولی وجود دارند که نشان می‌دهند ایران در راه دستیابی به سلاح اتمی می‌کوشد و در حال ساختن کلاهک اتمی است». واقعیت آنست که طرف خارجی بعد از7 سال مماشات ونرمش به خصوص طی یکسال نرمشی که آقای اوباما درارتباط با این موضوع نشانداد، پی برده که به قول وزیرخارجه آمریکا  درایران با یک« دیکتاتوری نظامی » رویاروی است که منطقش منطق زوراست و سیاست نرمش به تنهایی روی اواثرندارد. خانم کلینتون به این واقعیت  چندی پیش این طوراشاره کرد که  تنها پس ازاعمال دورچهارم تحریم ممکن است راه استفاده از نرمش ومذاکره با رژیم ایران بازشود!    

 

- تفاوت پیشنویس قطعنامه دورچهارم تحریم رژیم ایران  با قطعنامه های قبلی چیست و دراین پیشنویس چه تحریم هایی پیش بینی شده است ؟

 

 مضمون اصلی همه تحریمهای رژیم ایران مانعتراشی برای تکمیل وگسترش فعالیتهای اتمی ممنوعه  این رژیم است. پیشنویس این دوره ازتحریم روی گسترش موارد تحریم  و تنگترکردن حلقه محاصره دولت پاسداران وسپاه پاسداران متمرکزشده تا اینها،مثل سابق نتوانند درپوشش معاملات تجاری ایران، با دست بازازامکانات خارجی استفاده کنند و  به فعالیتها ی خطرناک اتمی خود وگسترش کارغنی سازی اورانیوم.ادامه دهند. اولا برای آنکه جلوی گسترش غنی سازی اورانیوم را بگیرند ونگذارند آنطورکه احمدی نژاد اعلا م کرده،علاوه برنطنز و قم، 10 مرکز غنی سازی دیگر در ایران به کار افتد، با علم به اینکه درایران سنگ معدن اورانیوم برای گسترش غنی سازی آن موجود نیست، آمده اند سرمایه گذاری رژیم ایران درکشورهای دیگربرای مشارکت دراستخراج وبهره برداری ازمعادن اورانیوم آنها ویا سرمایه گذاری این رژیم برای غنی سازی اورانیوم  درخارج را ممنوع کرده اند. دومین مورد ازتحریم های چشمگیراین پیشنویس ممنوعیت فروش 8 قلم سلاح سنگین جنگی به رژیم ایران است که ازآن جمله می توان به ممنوعیت فروش سیستم های موشکی وموشک،هواپیمای جنگی،هلیکوپترهای نظامی تهاجمی،توپ جنگی با کالیبربالا، ناوجنگی و تانک و نفربرجنگی اشاره کرد.روسیه وچین نیز، که بزرگترین فروشنده سلاح سنگین به رژیم ایران بوده اند، پای این ممنوعیت امضاء گذاشته اند. سومین مورد گسترش بازرسی کشتی هایی است که حامل کالاهای تجاری ایران هستند تا رژیم نتواند زیرپوشش حمل کالاهای تجاری، کالاهای ممنوعه تحریمی را به ایران حمل کند. درقطعنامه قبلی شورای امنیت،بازرسی این کشتی ها محدود به بنادرکشورهای طرف معامله با ایران می شد،اما درپیشنویس دورچهارم تحریم رژیم ایران بازرسی این کشتی ها روی آبهای بین المللی را نیزبه آن اضافه کرده اند تا دروسط راه کالاهای ممنوعه به این کشتی ها تحویل داده نشود. علاوه براینها دراین پیشنویس ازهمه کشورها خواسته شده که به بانکهای خود دستوردهند که  دادوستد پولی  خود با بانک مرکزی وسایربانکهای ایرانی را ،که هنوزمثل بانک سپه درلیست تحریم شورای امنیت نیستند، به دقت مورد موشکافی قراردهند،تا مطمثن شوند که این دادوستدها به مصرف تهیه کالاهای تحریمی ویا انتقال به گروههای لیست سیاه سازمان ملل نمی رسد. وبالأخره دراین پیشنویس،شرکتها وافراد بیشتری ازسپاه پاسداران ایران را ،که در خدمت پیشبرد فعالیتهای اتمی رژیم هستند، درلیست سیاه شورای امنیت قرارداده اند تا حسابهای بانکی و دارایی آنها درخارج منجمد وغیرفعال شود.درضمن برای آنکه مصوبه این دورازتحریم وتحریم های قبلی رژیم ایران بیشتروبهترازطرف کشورهای عضو سازمان ملل رعایت گردد،دراین پیشنویس آورده اند که یک هیات کارشناسی به صورت مستمرودائم روابط این کشورها با رژیم ایران را زیرنظروتحت کنترل بگیرد.    

 

 - روسیه و چین که پیش از این در برابر تحریمها مقاومت می کردند، چگونه تغییرموضع داده اند و الان به طورمشخص  به چه ملاحظه ای دست ازمقاومت قبلی خود برداشته اند ؟

 چین وروسیه  که درعصرجهانی شدن اقتصاد،وارد جرگه قدرتای جهانی شده اند،با سایرقدرتها پیوند تجاری – سیاسی گسترده دارند و نمی توانند درهمه حال  منافع خاص خود دررابطه با رژیم خطرناک ایران را مطلق کنند. اراین روی با وجود آنکه بر سرراه تداوم تحریمها علیه رژیم ایران سنگ می انداختند، با قدرتهای غربی  ملاحظات مشترکی داشته و دارند، که به موجب آن باید درروابط خود با رژیم ایران خط قرمزاتمی شدن این رژیم را رعایت کنند. اینک به این خط قرمزتا جایی نزدیک  شده اند  که اینها نیز  متقاعد شده اند که باید با غرب همراهی کنند تا شاید جلوی خطردستیابی رژیم ایران به امکان تولید سلاح اتمی ،که  تحقق آن به سود هیچ یک ازآنها نیست ،گرفته شود. ضمن آنکه  برای رعایت منافع همکاری غیرنظامی چین و روسیه درایران  تحریمات پیشنهادی در رابطه با صنعت نفت و گاز ایران، بدلیل مخالفت دوکشورکه سرمایه گذاری و منافع گسترده ای در بخش انرژی ایران دارند، ازپیشنویس حذف شده،تا به قول سفیرفرانسه درسازمان ملل 6 کشور “با مواضع سیاسی بسیار متفاوت» روی نگرانی مشترک جامعه جهانی متمرکزشوند.   سفیر روسیه ویتالی چورکین ضمن آنکه می گوید پیشنویس نهایی قابل قبول است واقعیت مذکوررا اینطوربیان می کند که این پیشنویس “به اندازه کافی بر روی موضوعات عدم گسترش سلاح اتمی متمرکز بوده” و باعث “ضایعات انسانی” یا ایجاد مشکلات برای فعالیت های اقتصادی طبیعی [ غیرنظامی ] در ایران و روابط اقتصادی آن با سایر کشورها نمی شود.

به هرحال آمریکا واروپا نیز به این نتیجه رسیده اند که برای حفظ جبهه مشترک خود با روسیه وچین،دراین مرحله ازتحریم های رژیم درسطح  شورای امنیت، به حدی که درسوال قبلی به آن اشاره شد اکتفا کنند و برای آنکه به رژیم ایران بیشترازاین فشاروارد آورند ،تحریم های خاص یکجانبه ودوجانبه خود را به کاربگیرند.

 

-آقای حاج حمزه ازشرکت شما دراین گفت وشنود، متشکرم