درحالی‌که چند روز تا ضرب‌الاجل گفتگوهای هسته‌ای ایران باقی‌مانده است فهرست شکاکان [دیرباوران] در حال رشد است. آخرین افزون بر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سوءظن آن در بررسی تمایل ایران به‌منظور احترام به قول‌های خود یک واقعیت است.
رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یوکیا آمانو این هفته گفت: "پیشرفت بر سر قول‌های ایران برای روشن ساختن تلاش‌های پیشین بر روی سلاح هسته‌ای بسیاری محدود بوده است." آقای آمانو اضافه کرد که موضوعات جدید به‌خصوص تلاش‌های ایران برای توسعه مواد انفجاری برای بمب هسته‌ای حل ناشده باقی‌مانده است.
حامیان گفتگوها بیانیه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران در سال گذشته را موردستایش قراردادند که در آن تهران متعهد شد کار تسلیحاتی خود را روشن نماید. این بیانیه به دنبال یک توافق ۲۰۱۳ بود که یک طرح ۱۲ پله‌ای برای روشن ساختن ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای تهران بود که هنوز ادعا می‌کند برای استفاده غیرنظامی است. فکر کردن به این صورت بود که تهران در رابطه باکار گذشته خود لوحه سنگ را تمیز خواهد نمود [واقعیت‌ها را ثبت و روشن خواهد نمود] و اعتماد رشد خواهد کرد. اکنون آقای آمانو می‌گوید تهران فقط یک مرحله از ۱۲ مرحله را تکمیل کرده است.
آژانس‌های اطلاعاتی غرب معتقدند که رژیم سعی کرده است از دهه ۱۹۸۰ تاکنون یک دستگاه انفجاری هسته‌ای تولید کند. تهران در سال‌های بعدازآن کار تسلیحاتی خود را در طرح آماد AMAD با هدایت محسن فخری زاده، یک دانشمند هسته‌ای و عضو ارشد سپاه پاسداران، جمع‌آوری کرد.
بنا به گفته آژانس‌های اطلاعاتی، تیم فخری زاده فن‌آوری که استفاده دوگانه دارد را تهیه کرد، چاشنی‌های انفجاری را توسعه داد و در سال ۲۰۰۳ آزمایشات مواد انفجاری بالا را انجام داد زمانی که طرح آماد متوقف‌شده بود. توقف ظاهری بعد از افشای دو سایت مخفی هسته‌ای در سال ۲۰۰۲ انجام گرفت وقایعی که باعث ایجاد بحران هسته‌ای ایران و سپس اشغال عراق توسط آمریکا شد.
اما همان‌طور که بازرس سابق تسلیحاتی سازمان ملل دیوید آلبرایت در سال گذشته گفت، "فخری زاده به کار برنامه هسته‌ای در صنایع نظامی ادامه داد." تکرار اخیر طرح آماد سازمان تحقیقات و نوآوری‌های دفاعی که با حروف اختصاری سپند SPND شناخته می‌شود است. ایران برای مدت‌های طولانی اطلاعات مربوط به سپند را مخفی نگاه داشت و اجازه نداد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با فخری زاده مصاحبه کند.
بدون روشن‌سازی فعالیت‌های غیرقانونی گذشته ایران ازجمله غنی‌سازی هسته‌ای و تحقیقات تسلیحاتی، مشکل بتوان دید دولت اوباما چگونه می‌تواند به تعهدات خود در مورد انجام معامله عمل کند که به غرب به‌اندازه یک سال زمان هشدار دادن بدهد اگر ایران تصمیم به ساختن یک بمب کند. همان‌طور که اولی هاینونن، دبیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ما گفت: "شما نیاز به آن پایه دارید. شما می‌خواهید درک کنید که آن‌ها چه‌کاری انجام می‌دادند." ایرانی که دانش اینکه چگونه به‌سرعت اورانیوم غنی‌شده یا پلوتونیوم را تسلیحاتی کرده و فقط به چند ماه نیاز دارد تا یک بمب بسازد.
دولت اوباما از پیش در حال شخم زدن است و گزارشات خبری وجود دارد که اکنون آماده پذیرفتن توافق نسخه مدرج به‌پیش از سال ۲۰۱۳ است. آمریکا همچنین ممکن است یک طرح راستی آزمایی را بپذیرد که به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجازه دسترسی به برخی از سایت‌ها که ایران تاکنون اعلام کرده است بدهد؛ اما برنامه راستی آزمایی که به بازرسان اجازه دسترسی نامحدود و فوری به همه مکان‌ها را نمی‌دهد کمی بیشتر از ایجاد توهم بازرسی را می‌دهد درحالی‌که ایران این فرصت را خواهد یافت که تقلب کند.
خطوط قرمز دولت [آمریکا] در مورد ایران قابل پاک کردن بوده است همان‌طور که در مورد سوریه بوده است؛ اما مانع‌تراشی ایران بر سربازرسی‌ها باید یک معامله شکن باشد و دلیلی برای نیاز به رأی سنا در هفته آینده در مورد شکست دیپلماسی رییس‌جمهور باشد.
۲۷ مارس ۲۰۱۵
