عزیز پاکنژاد: تمدید 3+4 ماهه مذاکرات اتمی

مذاکرات یک ساله اتمی بین رژیم حاکم بر ایران و کشورهای 1+5، در تلاش برای رسیدن به یک «توافق جامع هسته ای»، همانطور که انتظار می رفت بجایی نرسید و طرفین، تمدید آنرا برای یک دوره 3+4 ماهه اعلام کردند. 4 ماه، یعنی تا اول مارس 2015 برای رسیدن به یک «توافق سیاسی» روی اصول کلی موافقتنامه هسته ای، و سه ماهه بعدی تا اول ژوییه 2015 برای تصویب جزییات موافقتنامه جامع هسته ای. اینکه چه عواملی طرف غربی را به تمدید مذاکرات تشویق کرده است، روشن نیست. رژیم از چندی پیش تمایل خود را به تمدید مذاکرات اعلام کرده بود اما غربیها تا آخرین روزها از خواست خود مبنی بر تمام کردن مذاکرات در 24 نوامبر2014 صحبت می کردند. خبرگزاریهای مختلف جهان اظهارات پراکنده دست اندرکاران این زد و بندها را در این مورد منعکس کرده اند:

جان کری وزیر خارجه آمریکا در توضیح تمدید مذاکرات گفت: «ابلهانه خواهد بود در شرایطی که زمان گریز تمدید شده و جهان امن ‌تر از پیش شده است، از این گفت وگو‌ها کناره گیری کنیم. با وجود بدبینی بسیاری به توافق موقت ژنو، اما تحریم ها به قوت خود ماندند. هر توافقی باید تمام راههای دستیابی رژیم ایران به توان ساخت سلاح اتمی را ببندد».

«زمان گریز» به عبارتی که غربیها تعریف می کنند، عبارت است از مدت زمان نهایی و غیر قابل بازگشت که  رژیم برای دست یابی به بمب هسته ای نیاز دارد. یعنی، با فشار و تحریم و اجبار، سرعت حرکت رژیم برای رسیدن به مقصود را طولانی تر می کنند. این مقوله البته در سطح اقدامات علنی رژیم و آن چیزی که در معرض دید آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار دارد، معنی پیدا می کند و اقدامات مخفی رژیم را نمی تواند شامل شود. سرعت کار در برنامه و اقدامات مخفی آن، مشخص و معلوم نیست و جامعه جهانی در این زمینه نیز نگرانی های زیادی دارد که روی میز مذاکرات قرار داده است.

حسن روحانی در رابطه با تمدید مذاکرات اعلام کرد: «ما دو هدف بزرگ از طریق مذاکره را مدنظر داشتیم و آن را دنبال می‌کنیم؛ اولین هدف حفظ فناوری هسته‌ای و ادامه این راه، و هدف دوم برداشتن تحریم است. در این مدت ما فناوری‌ها را ادامه دادیم، یعنی همواره سانتریفوژ‌ها در حال چرخش بود و به ملت ایران قول می‌دهم که هیچ وقت حرکت سانتریفوژ‌ها متوقف نخواهد شد». او اما در توضیح هدف دم یعنی برداشتن تحریمها، با عقب نشینی از مواضع قبلی اش به دروغ مدعی شد که: «هدف دوم در جریان مذاکرات این بوده که تحریم‌ها قدم به قدم برداشته شود».

با توجه به اینکه رژیم از ابتدا خواهان برچیده شدن تحریمهای همه جانبه بصورت یکجا و با یک مصوبه شورای امنیت سازمان ملل متحد بود، پذیرش خواست غرب در این زمینه، به رژیم تحمیل شده است. به احتمال زیاد در روزهای آینده از این دست تغییر مواضع و کوتاه آمدن ها توسط هیئت رژیم برای راضی کردن غربیها به دادن فرصت بیشتر به مذاکرات را شاهد خواهیم بود.

لورن فابیوس وزیر امور خارجه فرانسه، از «ایده های تازه در چند روز اخیر» صحبت کرد که «بررسی فنی و دقیق انها به وقت پیشتری نیاز دارد.»

فرانک والتر اشتنمایر وزیر امور خارجه آلمان هم گفت: «ایده های تازه ای که مطرح شد ممکن است بتواند فاصله موجود را از میان ببرد» اما بررسی «جزئیات فنی» این ایده ها زمان بیشتری می خواهد.
سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه بر پیشرفت ‌«سازنده» در مذاکرات اتمی تاکید کرد.
 
خبرگزاری‌های داخلی رژیم به انعکاس تضادهای رشد یابنده باندهای مختلف آن پرداختند. نشریات باند روحانی به تعلیق بعضی از تحریمهایی که در توافق موقت ژنو روی آنها موافقت شده بود دل خوش کرده و روی دریافت ماهیانه ۷۰۰ میلیون دلار درآمدهای نفتی ایران و تبادلات مالی محدود در این زمینه و همچنین تعلیق تحریم‌های خدمات بیمه و حمل و نقل و فروش محدود نفت و تجارت طلا و از این قبیل تاکید می کنند، اما از پابرجا ماندن تحریمهای اصلی کمتر صحبت به میان می آورند. باند مقابل هم با کوبیدن بر سر هیئت مذاکره کننده و شخص روحانی، گیج سری خود در مقابل وضع جدید را نشان می دهند. مجموع درآمدهای رژیم در هفت ماهه آینده به حدود 5 میلیارد دلار بالغ خواهد شد که هیچ دردی را از این رژیم دوا نخواهد کرد.

از لابلای کلام و گفته های شرکت کنندگان در این مذاکرات روشن می شود که رژیم علیرغم امضا نکردن قرار داد جامع در پایان ضرب الاجل، صرفا به خاطر پذیرش وضع موجود، شکست مفتضحانه ای را متحمل شده است.

 طبق اظهار نظرهایی که در بالا آمد، تحریمهای همه جانبه، که لغو آنها انگیزه اصلی رژیم در ورود به مذاکرات هسته ای بود، همچنان برقرارند و رژیم با پذیرش لغو گام به گام این تحریمها، ضعیفتر از همیشه به مذاکرات ادامه خواهد داد. حسن روحانی از هم اکنون پذیرفته که اگر قرارداد جامع و نهایی در روز «10 تیر ماه سال آینده شمسی» به سرانجام برسد، نه تنها چوب، بلکه پیاز را هم خواهد خورد. نه تنها برنامه اتمی رژیم در ابعاد نظامی بکلی تعطیل می شود، تحریمهای همه جانبه هم بتدریج و بمدت طولانی برداشته می شوند، نه یکجا و با صدور قطعنامه.

اینکه چه ایده های تازه ای مطرح شده که بررسی فنی آنها به یک زمان 7 ماهه احتیاج دارد، تا این تاریخ اعلام نشده اند. مدت کوتاهی مانده به پایان ضرب الاجل، صحبت از «ایده های تازه» ای  بود که نمایندگان کشور «چین» روی میز مذاکرات گذاشتند که احتمالا مورد توجه قدرتهای غربی قرار گرفته اند. این «ایده ها» هر چه که باشند، منطقا در جهت خواست غربیها باید باشد که آنها را حاضر به تمدید مدت مذاکرات کرده است و نه رژیم که خواسته هایش در این زمینه همواره توسط قدرتهای غربی رد شده است.
 
روشن است که ماههای آینده فشار به رژیم بیشتر می شود. هر چقدر رژیم به فعالیتهای تاکنونی خود در زمینه هسته ای ادامه دهد، تضاد بیشتری را بین خود و ناظران آژانس ایجاد خواهد کرد که روی مذاکرات آتی تاثیر خواهد گذاشت. خامنه ای در راس این نظام چاره ای بجز فرو رفتن در لاک خود و منقبض تر کردن رژیمش ندارد. به احتمال زیاد از همین نقطه باید رژیمی هارتر و ماجراجوتر در زمینه تروریسم بخصوص درمنطقه را شاهد باشیم.

آنچه مهم است دست نیافتن این رژیم ضد بشر به سلاح هسته ای است. این حقیقتی است که در جهان امروز بر کسی پوشیده نیست. رژیم همواره سعی خواهد کرد به آمال و اغراض خود در این زمینه جامه عمل بپوشاند. بهمین دلیل مقاومت ایران از زبان خانم مریم رجوی همواره به دولتهای غربی و طرفهای مذاکره با این رژیم وحشی، یادآوری و تاکید کرده است که:

«رژیم حاکم بر ایران، بدلیل بحرانهای درونی و در وحشت از عواقب دست کشیدن از بمب اتمی، طبق خط قرمزهای مقرر شده از سوی خامنه ای، تا هر کجا که بتواند از امضای توافق جامعی که راه را بر دست یابی به بمب اتمی ببندد، طفره میرود. بمب اتمی و تسلط بر عراق نیازمندی های حیاتی پدرخوانده داعش و بانکدار مرکزی تروریسم بین المللی است. فرصت 7 ماهه به این رژیم، فقط فرصت بیشتر برای بمب سازی است و هیچ تضمین و نتیجه خوش بینانه ای ندارد.»
4 آذر ماه 1393  برابر با 25 نوامبر 2014