نیویورک تایمز:‌ گذشته هسته ای ایران را یک راز باقی گذاشتن

بحران هسته ای ایران یک دهه قبل آغاز شد زمانی که رهبران تهران از پاسخگویی به سوالات بازرسان بین المللی در باره مدارکی که نشان میدهد یک تیم مخفی دانشمندان با کار در یک سازمان پیچیده که در سراسر آزمایشگاههای نظامی و دانشگاهی گسترده شده است مشغول انجام آزمایش با تکنولوژی ساخت سلاح هسته ای بودند خودداری کرد.

اکنون، در حالی که آمریکا و متحدان آن سعی دارند فصل جدیدی را با تهران بگشایند – با این امید که بر روی معامله ای که در ژوئیه برای محدود کردن تولید سوخت هسته ای آن به دست آمد بیافزایند – محیط سیاسی متفاوت است. حتی بحث "هماهنگی" اگرچه نه همکاری واقعی، برای جنگ با داعش وجود دارد.

با این وجود، گزارش نهایی آژانس بین المللی انرژی اتمی در مورد «ابعاد احتمالی نظامی» برنامه هسته ای رژیم ایران روز چهارشنبه این را روشن ساخت که حاکمان ایران در مقایسه با معامله تاریخی هسته ای که در تابستان امسال به دست آمد تمایلی به دادن بصیرت و بینش بسیار بیشتری در مورد شواهد آزمایش هسته ای خود ندارند. و حداقل در این زمان دولت اوباما مانند دولت بوش که قبل از آن بود نیاز کمی میبیند، که تهران را وادار به ارائه پاسخ به سوالاتی کند که در یک زمان اصرار داشت نمیتواند بدون رسیدگی باقی بماند.

وزیر خارجه جان کری و سایر مقامات دولت استدلال میکنند که یک حسابرسی علنی از تاریخچه کامل [برنامه هسته ای ایران] دیگر اصلا مهم نیست. اگر معامله هسته ای امضا شده در ژوئیه به طور کامل اجرا شود رژیم ایران زیرساختهای هسته ای که برای تولید سوخت با غنای بالا برای سلاح هسته ای را حداقل در ۱۵ سال آینده از میان خواهد برد. حتی پیچیده ترین طرح بمب بدون سوخت هسته ای بی فایده است مهم نیست که چه نوع سلاحی طراحی شده باشد.

مشاوران آقای اوباما میگویند او مدتها پیش نتیجه گیری کرد که ممانعت از یک ایران مجهز به سلاح هستهای در آینده بسیار مهم تر از این است که سعی کنیم آن را وادار به اذعان به وجود برنامه ای کنیم که مدتهاست ادعا میکند هرگز وجود نداشته است. آژانس انرژی اتمی تا آنجا که میتوانست در این جهت فشار آورد و توضیحات رژیم ایران که اینکار [فعالیتهای هسته ای] برای پروژه های مختلف غیر هسته ای بود را به عنوان غیر محتمل رد کرد. نتیجه گیری آن که رژیم ایران تا سال ۲۰۰۹، که دوره اول ریاست جمهوری آقای اوباما بود، بر روی مدل کامپیوتری انفجارهای هسته ای کار کرده است کمی حیرت آور بود. بسیاری انتظار داشتند که عدم پاسخگویی رژیم ایران به طور کامل مانع تحقیقات شود.

به قلمت دیوید سنگر

نیویورک تایمز – ۱۱ آذر۹۴