آغاز کنفرانس جهانی آب و هوا در پاریس

روز دوشنبه بیست و یکمین کنفرانس جهانی آب و هوا در پاریس با حضور سران و رؤسای دولت‌ها از ۱۵۰ کشور جهانو با یک دقیقه سکوت برای قربانیان تروریسم در پاریس آغاز شد. سپس فرانسوا اولاند رئیس‌جمهور فرانسه با سخنرانی خود، رسماً این اجلاس را افتتاح کرد.

در این اجلاس، ده‌هزار نماینده از ۱۹۵ کشور جهان، دربارة پیمانی برای کاهش پخش و نشر گازهای گلخانه‌یی بحث و گفتگو می‌کنند. این پیمان باید مصرف انرژی‌های فسیلی در جهان را به میزانی کاهش دهد که گرمای زمین تا پایان قرن کنونی نسبت به آغاز صنعتی‌شدن جهان بیش از ۲ درجه افزایش نیابد.

کنفرانس پاریس از روز ۹ آذر ماه آغاز به کار می‌کند؛ پس از نزدیک به دو دهه هشدار، اعتراض، مذاکره و تلاش‌های اولیه برای رسیدن به توافقی بین‌المللی که هدف از آن مقابله با تولید گازهای گلخانه‌ای‌ست.

همزمان با حضور رهبران آمریکا، چین، روسیه، هند، برزیل سران اروپایی، نمایندگان قدرت‌های بزرگ و کوچک سیاسی و اقتصادی، مردم در شهرهای جهان در کارزارهای «سیاره دیگری در کار نیست» شرکت کردند.

دانشمندان و محققان هشدار داده‌اند اگر در نزدیک‌ترین زمان ممکن گامی اساسی برای کنترل گازهای گل‌خانه‌ای برداشته نشود، تاثیرات ناشی از تغییرات اقلیمی، از جمله خشکسالی، فقر، کمبود آب و غذا بر آتش جنگ‌ها و نبردها خواهد افزود.

به گفته بانک جهانی گرمایش زمین می‌تواند بیش از صد میلیون نفر از ساکنان کره زمین را طی تنها ۱۵ سال آینده به فقر بکشاند.

تحقیقاتی دیگر نشان می‌دهد که با وضعیت موجود، جنوب ایران و مناطق پیرامون خلیج فارس از ۵۵ سال دیگر غیر قابل سکونت خواهد شد.

در خود ایران مسائل ناشی از تغییرات اقلیمی به پیش‌بینی‌ها محدود نیست. در آغاز آذر ماه کمیته مخاطرات طبیعی انجمن مخاطره‌شناسی ایران، گفته بود طی دو دهه گذشته ۲۴ میلیون شهروند در کشور جابه‌جا شده‌اند که برخی رسانه‌ها، تغییرات اقلیمی یا خشکسالی را از عوامل اصلی این جابه‌جایی‌ها عنوان کرده‌اند.

سازمان ملل متحد از سال ۱۹۹۵ در تلاش بوده تا توافقی فراگیر میان رهبران جهان شکل گیرد. تا کنون این تلاش‌ها فرجامی نداشته است. از گردهمایی پاریس به عنوان مهم‌ترین نشست سران جهان در تاریخ معاصر برای رسیدن به توافقی احتمالی یاد شده است.

راه‌پیمایی‌های جهانی

در آستانه نشست پاریس کشورهای مختلف جهان صحنه حضور گسترده‌ترین راه‌پیمایی‌های مربوط به «تغییرات اقلیمی» در تاریخ بود.

یک‌شنبه هشتم و دوشنبه نهم آذر ماه ، مردمی از برزیل و آمریکا تا بریتانیا، هلند، ژاپن یا استرالیا به خیابان‌ها آمده‌اند تا از رهبران خود بخواهند اختلافات را کنار گذاشته و عزم خود را برای رسیدن به توافقی مناسب جزم کنند.

کارزاری که مردم جهان تحت عنوان آن گرد هم آمده‌اند «No Planet B» نام دارد؛ بازی زبانی: «سیاره‌ دومی وجود ندارد» که در عین حال شبیه «راه دیگری وجود ندارد» دیده می‌شود.

در خود فرانسه، مقام‌ها به دلیل حملات مرگبار پاریس که به کشته شدن ۱۳۰ نفر انجامید و تهدیدات امنیتی موجود، از شهروندان خواسته بودند از تجمعات بزرگ دوری کنند.

مردم نیز در جریان اعتراضی نمادین، کفش‌های خود را در میدان «لا رپوبلیک» قرار دادند؛ صدها جفت کفش که کفش پاپ فرانسیس، رهبر کلیسای کاتولیک، نیز در میان آنها بود.

ژان پاسکال وان ایپرسل، عضو شورای فدرال توسعه پایدار بلژیک که از حاضران در این کنفرانس است، رسیدن به یک توافق حتی ناکافی را بهتر از هیچ می داند و می گوید: «این توافق لازم است هرچند همه می دانند که این تلاش ها امکان ماندن در حد کمتر از دو درجه [کاهش گازهای گلخانه ای] را نمی دهد.»

پاسکال کانفن، کارشناس آب و هوا نیز می گوید: «اقتصاد دنیا امروز واقعا برای رفع مشکلات در این زمینه بسیج شده است. این همراهی تصمیم گیری سیاسی را آسان تر می کند و نسبت به کنفرانس کپنهاگ در سال ۲۰۰۹ با دشواری کمتری این تصمیم ها گرفته می شود.»

کاهش دو درصدی گازکربنیک از جمله تصمیاتی بود که در کنفرانس کپنهاگ گرفته شد اما با گذشت شش سال، هنوز بسیاری از تصمیمات آن کنفرانس اجرا نشده است. از دیگر تصمیمات اتخاذ شده در کنفرانس کپنهاگ می توان به اختصاص یک کمک هفت میلیارد یورویی به کشورهای فقیر طی سه سال برای مقابله با تبعات گرمایش زمین از جمله خشکسالی اشاره کرد. ضمن آنکه در آن نشست، کشورهای ثروتمند متعهد شدند مبلغ ۱۰۰ میلیارد دلار تا سال ۲۰۲۰ در اختیار کشورهای فقیر برای کمک به تقویت صنعت کشاورزی و مقابله با افزایش گازهای گلخانه ای قرار بدهند اما این امر تاکنون عملی نشده است.

این گفت و گوها به منظور صرف زمان بیشتر برای رسیدن به یک توافق بر اساس زمانبندی اعلام شده از سوی سازمان ملل پیش از کنفرانس اصلی آغاز شده است. کشورهای حاضر در کنفرانس آب و هوای پاریس تنها تا یازدهم دسامبر فرصت دارند که به یک توافق برسند.

ریاست کنفرانس پاریس به عهده لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه است و یکی از برنامه های این کنفرانس کاهش گازهای گلخانه ای به کمتر از دو درجه تا سال ۲۱۰۰ است.

فرانسوا اولاند رئیس‌جمهور فرانسه در سخنرانی خود، از جمله گفت، هیچ کشوری و هیچ منطقه‌یی از اثرات تغییرات آب و هوا در امان نیست.
وی افزود: چگونه می توان پذیرفت که کشورهای فقیر که کمتر از دیگران گازهای گلخانه‌یی تولید می‌کنند و بسیار آسیب‌پذیرند، بیش از دیگران قربانی گرمایش زمین و اثرات آن شوند؟».
بان کی مون دبیرکل سازمان ملل از این‌که فرانسه به‌رغم وقایع تروریستی پاریس این اجلاس را برگزار کرده، از فرانسوا اولاند تقدیر کرد.
وی در سخنان خود دربارة خطاب به کشورهای شرکت‌کننده در کنفرانس آب و هوا در پاریس گفت: شما دربرابر جهان و نسل های آینده، مسئولیت اخلاقی و سیاسی دارید.

باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا در اجلاس پاریس اظهار داشت: ما میخواهیم از مردم فرانسه تمجید کنیم که برای برگزاری این نشست مهم در پاریس تأکید کردند. با این نشست، ما تروریست‌ها را در معرض یک آزمایش قرار میدهیم.
آنگلا مرکل صدراعظم آلمان تاکید کرد که کشورهای شرکت کننده باید به هدف تخصیص سالانه ١٠٠ میلیارد دلار برای کمک به کشورهای فقیر در مبارزه علیه تغییرات اقلیمی دست یابند.
وی هم‌چنین گفت: امروز ما خود را نیرومندتر از تروریستها نشان خواهیم داد.
از سوی دیگر، روزنامه لوموند خبر داد: روز یکشنبه بیش از۷٠٠ هزار نفر در سراسر جهان، در راهپیمایی جهانی بمناسبت تغییرات اقلیمی شرکت کردند.